Vraag
Wat is een Burgerberaad?
Antwoord
Een burgerberaad biedt gelote burgers zeggenschap over belangrijke onderwerpen. Burgers, vaak samen met ambtenaren, politici en werkgevers, komen samen tot oplossingen voor ingewikkelde thema’s. De deelnemers komen gedurende een aantal maanden regelmatig bij elkaar.
De deelnemers van een burgerberaad worden via een steekproef gekozen. Een burgerberaad geeft burgers zeggenschap over belangrijke onderwerpen. Burgers komen samen tot oplossingen voor ingewikkelde thema’s. De deelnemers komen gedurende een aantal maanden regelmatig bij elkaar.
In een goed georganiseerd burgerberaad krijgen alle stemmen de ruimte. Door met elkaar in gesprek te gaan en een zorgvuldig proces te doorlopen komen de deelnemers tot nieuwe en bruikbare oplossingen. De dialoog staat centraal, niet het debat. De deelnemers kunnen zich gedurende het proces laten informeren door experts en zij kunnen over uitgebreide informatie beschikken.
Waarom wordt er met loting gewerkt?
Omdat er geen plek is voor alle inwoners van de gemeente, neemt de gemeente een steekproef. Zo heeft iedereen kans op deelname. Ingelote burgers krijgen een uitnodiging in de bus en kunnen zich met een unieke code opgeven. Daarna volgt vaak een tweede loting, omdat de bereidheid tot deelname aan een burgerberaad niet in iedere groep even groot zal zijn.
De tweede loting noemen we een ‘gewogen loting’. Dat betekent dat ervoor gezorgd wordt dat de groep die uiteindelijk wordt ingeloot ook echt een afspiegeling is van de inwoners van de gemeente.
Er wordt niet altijd gewerkt met een tweede loting, omdat dit extra tijd en kosten met zich meebrengt. Ook wanneer er geen tweede loting plaats vindt zorgt de eerste loting al voor een divers samengestelde groep deelnemers.
De tweede loting noemen we een ‘gewogen loting’. Dat betekent dat ervoor gezorgd wordt dat de groep die uiteindelijk wordt ingeloot een afspiegeling is van de inwoners van de gemeente.
Er wordt niet altijd gewerkt met een tweede loting, omdat dit tijd en kosten met zich meebrengt. Ook wanneer er geen tweede loting plaats vindt zorgt de eerste loting al voor een diverse groep deelnemers.
Hoe ziet het gehele
Burgerberaad traject eruit?
Een burgerberaad kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Op dit moment is nog niet duidelijk hoe het traject er precies uit gaat zien. Dit hangt ook af van de beschikbare tijd en natuurlijk het beschikbare budget.
De meest gehanteerde vorm in Nederland is als volgt opgebouwd:
Er wordt gestart met een Burgertop. Daar wordt de agenda bepaald voor het verdere traject. Er wordt gezocht naar wat de deelnemers gemeenschappelijk hebben. Common Ground noemen we dat. Deelnemers gaan met elkaar in dialoog over dat wat zij belangrijk vinden rondom het centrale onderwerpen en doorlopen een gezamenlijk proces om tot een agenda te komen en vervolgens tot voorstellen.
De voorstellen worden in het vervolg – het Burgerforum – verder uitgewerkt. De deelnemers laten zich informeren door experts en inspiratoren bij de uitwerking van mogelijke oplossingen. Aan het einde van deze fase vindt er eerst nog een uitgebreide uitwisseling plaats tussen de deelnemers over de inhoud van de voorstellen, delibereren heet dat.
Tot slot gaan de deelnemers samen beslissen tijdens de Burgerraad. Alle deelnemers van de Burgertop hebben stemrecht in de Burgerraad. Meestal wordt afgesproken dat de voorstellen met meer dan 50% van de stemmen in het Burgerakkoord terecht komen.
Het Burgerakkoord wordt aangeboden aan de gemeenteraad met het verzoek dit uit te voeren, dan wel publiekelijk te verantwoorden wanneer zij op punten willen afwijken.
Tot slot wordt er een monitorgroep ingesteld. Dit is een afvaardiging van de deelnemers. Zij fungeren als klankbordgroep voor beleidsmakers en anderen die invulling geven aan het burgerakkoord.
Hoe lang duurt een Burgerberaad?
Afhankelijk van het ambitieniveau duurt een burgerberaad 4 tot 8 maanden
Waarom willen jullie zo graag een Burgerberaad?
Omdat de keuzes die gemaakt moeten worden (waarschijnlijk) op de hele Deventer bevolking (grote) impact zullen hebben vinden wij dat iedereen mee moet kunnen praten. Door dit met elkaar te doen in een burgerberaad hopen en denken wij dat de te maken keuzes ook door de hele Deventer bevolking geaccepteerd en gedragen zullen worden
Gaat een burgerberaad altijd over het klimaat?
Nee, een burgerberaad kan over allerlei ingewikkelde onderwerpen gaan. Klimaat is echter wel een complex vraagstuk. Het leent zich er daarom goed voor, om met elkaar over in dialoog te gaan en samen tot gedragen oplossingen te komen.
Als Initiatiefgroep stellen wij voor om het eerste burgerberaad over het klimaat te laten gaan.
Wat is de rol van de Gemeente?
De Gemeente dient zich van te voren positief uit te spreken over een burgerberaad. Met andere woorden, zij dient het burgerberaad als onderdeel van het besluitvormingsproces vooraf te accepteren. Aan die acceptatie kunnen echter door de gemeente wel eisen worden gesteld maar ook kan zij vooraf bepalen of zij zich vooraf geheel of gedeeltelijk zal committeren aan het uiteindelijk advies (uitkomst) van de burgerraad.
Daarover is nu zoveel mogelijk overleg met de verschillende partijen, vooruitlopend op een uiteindelijk besluit door de gemeente.
De uiteindelijke reikwijdte van het burgerberaad wordt vooraf door de partijen ondertekend om de afspraken ook vast te leggen.
Daarnaast verricht de Gemeente de blinde loting als er uiteindelijk besloten wordt tot een burgerberaad (zie ook: hoe wordt omgegaan met persoonsgegevens?
Wanneer gaat het burgerberaad van start?
Op dit moment is het nog niet zeker of er een burgerberaad komt en wanneer het van start gaat. We willen daarvoor eerst het commitment van de gemeenteraad hebben dat zij de uitkomsten ook serieus zal nemen.
Wie heeft het initiatief genomen voor dit burgerberaad?
Wij zijn een groeiende groep betrokken inwoners van Deventer en wij pleiten voor een burgerberaad, als eerste over het klimaat. Onze groep is nog steeds groeiende en bestaat uit z’n 50 actieve deelnemers. Een aantal van ons is betrokken omdat we democratische vernieuwing belangrijk vinden, anderen maken zich zorgen om hun leefomgeving of hun onderneming en weer anderen vanwege grote zorgen over het klimaat.
De initiatiefgroep voert gesprekken met de gemeente om ervoor te zorgen dat de gemeente ook daadwerkelijk een burgerberaad zal faciliteren. Wij vinden het belangrijk dat de uitkomsten ook landen in beleid en realiseren ons dan ook dat we de gemeente daarvoor nodig hebben.
Hoeveel mensen kunnen er mee doen aan het Burgerberaad?
Een burgerberaad kan al met 100 deelnemers. Maar hoe meer deelnemers hoe meer werk er verzet kan worden en hoe meer betrokkenheid er vanuit de rest van de gemeente zal zijn. Wij richten ons nu op een burgerberaad voor 500 deelnemers.
Voor wie is het burgerberraad?
Alle inwoners van Deventer vanaf 16 jaar maken kans om ingeloot te worden.
Hoe wordt omgegaan met persoonsgegevens?
Het burgerberaad krijgt zelf geen toegang tot de gemeentelijke Basis Registratie Personen (BRP)
De blinde loting op grond waarvan burgers worden uitgenodigd deel te nemen wordt verzorgd door de gemeente zelf.
Hoe wordt diversiteit gewaarborgd?
Door een voldoende grote a-selecte loting onder het totaal aantal burgers van Deventer van 16 jaar en ouder wordt een voor Deventer representatieve groep bewoners benaderd.
Aselect betekent dat iedere inwoner een even grote kans maakt om te worden uitgenodigd. Uiteindelijk is het de vraag of voldoende bewoners de ontvangen uitnodiging ook accepteren om aan het burgerberaad deel te nemen. In een tweede stap wordt daarna uit de ontvangen aanmeldingen nog een representatieve loting verricht zodat de uiteindelijke groep ook daadwerkelijke een afspiegeling is van de Deventer bevolking.
Om de positieve reactie op een uitnodiging zo groot en divers mogelijk te laten zijn probeert het burgerberaad nu al alle bewoners te informeren over en te betrekken bij het burgerberaad.
Wie gaat het Burgerberaad eigenlijk organiseren?
Dat is nog niet bekend. Om het proces goed te begeleiden is het wel belangrijk dat er een onafhankelijke partij is die het traject organiseert. Dat betekent dat zij geen belang hebben bij welke uitkomst dan ook en alleen belang hebben bij een goed proces.
Wat is G1000?
G1000 is een onafhankelijke stichting opgericht door betrokken burgers. Het is ontstaan vanuit de behoefte tot verbinding tussen burgers en de overheid, burgers en instanties en burgers onderling. G1000 opereert onafhankelijk en is door de initiatiefnemers in Deventer benaderd voor ondersteuning aan het burgerberaad.
G1000 organiseert, faciliteert en deelt kennis over burgerberaden. Het belang van G1000 is het succesvol doorlopen van het proces, de totstandkoming van een uiteindelijk burgerberaad met zeggenschap benoemen zij als succes. Het succes wordt niet bepaald door de uiteindelijke uitkomst.
Zijn er facilitatoren en gespreksleiders?
Gespreksleiders zijn er niet. De deelnemers leiden zichzelf. Zo worden ze ook zelf eigenaar van de inhoud. Natuurlijk zijn er wel mensen die het proces begeleiden. Te weten:
Moderator gedurende de burgertop
Een professionele moderator begeleidt de burgertop. Deze persoon wordt ondersteund door een aantal facilitatoren die aanwezig zijn op de vloer.
Tafelaars gedurende de burgertop
Een tafelaar is een deelnemer die een speciale training heeft gevolgd. Deze ondersteunt de uitwerking van de ideeën aan tafel, door hier een digitaal verslag van te maken. Mochten er zich problemen voordoen aan de tafels kan de tafelaar, wanneer deze er zelf niet uitkomt, de hulp inroepen van de facilitatoren. De tafelaar heeft een training gevolgd.
Professionele facilitatoren gedurende het burgerforum
Zij ondersteunen de werkplaatsen die gevormd worden tijdens het burgerforum. Dit zijn grotere groepen die samenwerken en zij kunnen op verzoek gecoacht worden in hun samenwerking.
Waar vindt het burgerberaad plaats?
Dit is nog niet bekend. Vaak in een grote sporthal, omdat daar voldoende ruimte is voor zoveel deelnemers.
Krijgen deelnemers een vergoeding?
Dat is nog niet duidelijk. In het ideale geval krijgen de deelnemers een dagvergoeding, om het zo makkelijker te maken om mee te doen. Maar dit is natuurlijk mede afhankelijk van het budget voor het gehele traject.
Vaak is er wel kinderopvang.
Ik ben enthousiast en ik wil meedoen!
Helaas, je kunt je niet zelf opgeven voor het burgerberaad. Je moet geluk hebben dat je wordt ingeloot. Maar je kunt uiteraard wel helpen het burgerberaad van de grond te krijgen. Meld je hier aan.